Yeni Bir Rol Olarak Hasta Yakını ve Bakım Veren Olmak

Yeni Bir Rol Olarak Hasta Yakını ve Bakım Veren Olmak

Günlük yaşantımızda hepimiz farklı rolleri üstleniriz. Bu roller sorumluluklarını da beraberinde getirir. Ancak bazen seçme şansının olmadığı bir rol üstlenilmek zorunda kalınır; hasta yakını veya bakım veren kişi olmak. Bu yeni durum planların oldukça dışında hasta ve yakınları için yönetilmesi gereken yeni bir yaşam alanı haline gelir. Hasta yakını ve bakım veren ilk olarak hastalığın varlığını kabullenme ve hastalık hakkında bilgi sahibi olma durumlarıyla karşılaşacaktır. Ardından ortaya çıkan yeni sorumluluklar, üstlenilen yeni rolün benimsenmesi, kaynakların kullanımının yönetilmesi ve gündelik yaşantının detaylarıyla yeniden planlanması gibi güçlükler baş gösterir. Hasta yakını ve hastaya bakım veren kişi/kişiler bu süreçte birtakım fiziksel, sosyal, psikolojik ve ekonomik sorunlarla karşılaşabilmektedir. Hastalığın doğasına göre kaynak kullanılacak, bakım verilecek ve destek olunacak alanlar farklılık gösterir. Bu durum hasta yakını ve bakım veren olmakla ilgili genel bilgiler ve yargılardan farklı olarak hastalığa özgü durumlar hakkında detaylı bilgi sahibi olma gerekliliğini beraberinde getirir.

Hastalara sağlanacak sosyal desteğin önemi büyüktür. Sosyal desteğin hastaya ve sürece anlamlı olumlu etkileri vardır. Hastaların sosyal destek aldığı en yakın kaynak yakınları ve bakım verenidir. Bakım veren ve hasta yakını tüm bu süreçte hastaya sosyal destek, bakım veren düzeyindeki tıbbi destek, günlük işlevsellik desteği ve maddi destekte bulunmaktadır. Tüm bu yeni durum ve güçlüklerle karşılaşan hasta yakını uyum sağlama ve sürdürme süreçlerinde zorlayıcı faktörlerle karşılaşır. Hasta yakını ve bakım veren karşılaştığı bu stres faktörleriyle baş edebilmek, hastaya gereken destek ve bakımı verebilmek, kendi sağlığını korumak ve sağlıklı olma halini sürdürmek durumundadır.Süreci hastasına faydalı ve kendi bütünlüğünü koruyarak devam ettirmek için dikkat etmesi gereken önemli noktalar vardır. Kendi sağlık problemleri için doktor kontrolü, ilaç kullanımı ve egzersiz gibi sağlık davranışlarını ihmal etmemelidir. Beslenmesine dikkat etmelidir. Uyku düzenini sağlamalıdır. Gün içerisinde yalnızca kendisine ayırdığı bir zaman dilimi olmalıdır. Yapmaktan hoşlandığı bir aktiviteye zaman ayrımalıdır. Bu aktivite bir kursa gitme veya spor yapma gibi aktiviteler olabileceği gibi çiçek bakımı, el işi veya bulmaca çözmek gibi aktiviteler de olabilir. Kendisi ve süreçle ilgili sorunlarını yakınlarıyla paylaşmalıdır. Aklına takılan soru ve sorunları hastanın uzmanıyla paylaşmak ve bilgi almak süreci yönetmek ve uyum sağlamak için yardımcı olacaktır. Hasta yakını olmak ve bakım vermekle ilgili yaşadığı fiziksel ve duygusal sorunlar için uzman desteği almalıdır. Hasta yakını ve bakım verenlere yönelik alınabilecek psikolojik destek organları vardır. Kişi bu desteği bireysel bir psikoterapi, grup psikoterapisi veya hastanın uzmanından aldığı bilgi doğrultusunda farklı kaynaklardan da edinebilir. Bazı hastalıklar için kurulmuş vakıf ve dernekler de hastaya ve yakınlarına destek imkanı sunabilmektedir. Günümüzde bazı sağlık kuruluşları hasta yakını ve bakım verenlere yönelik psikolojik destek sağlayabilmektedir.

Bu süreci kendisi için de sağlıklı sürdürebilmesi ve bahsettiğimiz koşulları sağlayabilmesi için hastanın diğer yakınları ve bakım verme görevini paylaştığı diğer kişilerle yapılacak iş bölümü uygun şartları oluşturmayı kolaylaştıracaktır. Kendi sağlığını korumak ve bu süreçte destek almak hem kendi koşullarını uygun şekilde düzenlemesini sağlayacak hem de hastaya verilen bakımın kalitesini koruyacaktır.

Deniz KÜLAHDAŞ

        Psikolog


Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.