Çağımız internet çağı ve aranan bilgilere internet yoluyla ulaşmak çok kolay. Tabi internette ulaşılan bilgilerin güvenilir olduğu söylenemez çünkü isteyen herkesin, istediği her şeyi yazabildiği bir ortamdır internet. Özellikle kendisinde psikolojik problemler olduğunu düşünen bireyler internetten okudukları birbirinden farklı yazılarla kendilerine farklı farklı tanılar koyabilmektedirler. Hal böyle olunca kafası daha fazla karışmakta, kendisini büyük bir problem olarak görmeye başlamaktadır. Bu yazımızda psikolojik problemin, anormalliğin ne olduğunu, hangi durumlarda yardım alınması gerektiğine değineceğiz.
PSİKOLOJİK PROBLEMLERİN ÖLÇÜTÜ NEDİR?
Tarih boyunca bu konuda birçok araştırma yapılmıştır. Özellikle “anormal” davranış nedir üzerine birbirinde değişik ve ilginç yorumlar gelmiştir. Bunların hepsinin orta noktası ise şunlardır:
- İstatistik: İlk olarak istatistiksel olarak toplumda az görülen durumlar anormal kabul edilmiş ve bu kişilerin psikolojik yardım alması gerektiği söylenmiştir. Günümüze kadar homoseksüellik bu duruma bir numaralı örnek olarak gösterilirdi. Toplumlarda homoseksüelliğin o kadar da az olmadığı ortaya çıktıkça bu durum ruhsal bozukluk kategorilerinden çıkarılmıştır. Bu gibi, bir davranış toplumda ne kadar çok görülüyorsa o davranış o kadar normalleşmiştir.
- Toplumsal normlar: Her toplumun kendine göre gelenek ve görenekleri vardır. Bunlar o toplumdaki çoğu kişi tarafından benimsenen ve uyulan durumlardır. Çoğu zaman da bu yazılı olmaya kurallar o toplumun geçmişte yaşamış olduğu olumlu ve olumsuz yaşantılar sonucu oluşmuştur –bireylerde olduğu gibi. Toplum tarafından benimsenen bu kurallara uyulmaması da uzun bir süre “anormal” davranış olarak görülmüştür. Bu durum daha çok toplulukçu (kümülatif) toplumlarda daha ağır basmaktadır ve Türkiye gibi bireyselleşme yolunda ilerleyen bir toplum için toplumsal normların önemi de gittikçe azalmaktadır.
Bu iki maddede de “hasta toplum” kavramı ön plana çıkmaktadır. Bazı toplumlar gelenek ve görenekleriyle toplum halinde hasta olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla bu toplumlara istatistiksel ve toplumsal norm gibi kavramlar devre dışı kalmaktadır. Örneğin, Hindistan’ın Solapur kentinde bebekler 15 metre yükseklikten aşağı atılıyor ve aşağıda bekleyen kişiler tuttukları branda ile onu yakalamaya çalışıyorlar. Eğer yakalarlarsa bu bebeklerin sağlıklı ve uzun bir hayatlarının olacağına inanıyorlar. Bu gibi dünya üzerinde birbirinden ilginç ve insanı dehşete düşürücü gelenekler vardır. Bu gibi toplumlarda da toplumsal normlara aykırı davranmanın ruhsal bozukluk olduğu söylenemez.
- Bireyin kendisini nasıl hissettiği ve içinde bulunduğu durumun gündelik hayatını nasıl etkilediğidir. Bu şu ana kadar herkes tarafından kabul edilen bir maddedir. Bir kişi psikolojik bir yardım alma düşüncesindeyse öncelikle içinde bulunduğu durum kendisinin;
- ilişkilerini,
- iş hayatını,
- öğrencilik hayatını,
- aile bireyleriyle iletişimi,
- yaşamdan aldığı doyumu,
- performansını
- yeme-içme düzeni,
- uyku düzeni, gibi birçok gündelik işlevlerinde aksamaya neden oluyorsa bu durumda psikolojik yardım alma zamanı gelmiştir denmektedir.
Sonuç olarak (a) Kendinizi yalnız ve toplumdan dışlanmış hissediyorsanız, (b) topluma karşı çok aykırı olduğunuzu düşünüyorsanız ve bu durum sizi rahatsız ediyorsa ve (c) içinde bulunduğunuz durum gündelik hayatınızda aksamalar, problemler meydana getiriyor ve işin içinden çıkamıyorsanız, uzman bir kişiden yardım almanız yerinde olacaktır.