Zika virüs enfeksiyonu, sivrisineklerle bulaşır. Enfeksiyonu geçiren kişilerde hafif bir ateş, ciltte kızarıklık şeklinde döküntüler ve gözde kızarıklık ve sulanma şeklinde belirti veren konjonktivit bulunur. Bu belirtiler genellikle 2-7 gün sürer. Henüz virüsü öldürmede etkili bir antibiyotik veya bulaşmayı önleyen bir aşı yoktur. Afrikadan kaynaklanmış olan enfeksiyonlar tüm dünyaya yayılmıştır.
Zika virüsü ilk kez 1947 yılında Uganda’da maymunlarda saptandı. Beş yıl sonra yine Uganda ve Tanzanya’da insanlarda da saptandı. 2013-2015 arasında zika virüs enfeksiyonundan kaynaklanan otoimmün ve nörolojik komplikasyonlar bildirilmeye başlandı. Brezilya, zika virüs enfeksiyonlarında artma yanısıra annesi enfeksiyonu gebeliğinde geçiren bebeklerde mikrosefali saptadığını bildirdi. Zika virüs enfeksiyonunun nasıl ve neden mikrosefali yaptığı henüz aydınlatılamamış olmakla birlikte araştırmalar devam ediyor. Zika virüs hastalığının art arda Pasifik ülkeleri, Fransız Polonezyası, Amerika, Kolombiyave Afrika’da görülmesi, küresel bir yayılım olduğunu gösteriyor.
Virüsün bulaşmasından itibaren ne kadar zaman sonra belirtilerin ortaya çıktığı çok iyi bilinmemekle birlikte birkaç gün kadardır. Belirtiler, diğer virüs hastalıklarından farksızdır. Ateş, ciltte kızarık döküntüler, gözde konjonktivit, kas ve eklem ağrılarının yanısıra keyifsizlik ve baş ağrısı bulunur. Bu belirtiler genellikle hafiftir ve 2-7 gün sürer.
Zika virüs enfeksiyonu şiddetli bir enfeksiyon dğildir. Bu nedenle tedavi gerektirmez. Hasta olan kişilerde dinlenme, yeterli sıvı alma ve ağrı ve ateşin sıradan ilaçlarla tedavi edilmesi yeterlidir. Belirtiler şiddetlenirse tıbbi yardım için başvurulmalıdır. Henüz etkili bir aşı bulunabilmiş değildir.
Virüs, taşıyıcı bir sivrisineğin sokması ile insana bulaşır. Virüsü her sivrisinek taşımıyor. Özellikle tropikal bölgelerde civarında sık görülen Aedes aegypti sivrisineğinin sokması daha riskli. Eskiden dank humması, sarı humma gibi hastalıkları da bu sivrisinek bulaştırıyordu.
Zika virüs enfeksiyonu tanısı, kan örneklerinde PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) ve virüs izolasyonu ile konulabiliyor. Diğer virüslerle çapraz bağışıklık yanıtı olduğundan serolojik yollarla tanı konması mümkün değil.
Sivrisineklerin üreme bölgeleri ciddi risk altında. Sivrisineklerle mücadele, sivrisinek üreme alanı olan alanların kurutulması ve insanların sivrisineklerden korunması ile zika virüs yayılmasını önleyebilir.
Sineklerin öldürülmesi, özellikle açık renk giysilerle vücudu mümkün olduğunca kaplayarak sivrisineklerin sokmasının önlenmesi, pencerelerin tellenmesi, kapı ve pencerelerin kapalı tutulması, sivrisinek kovucuların kullanılması yararlı olabilir. Sivrisineklerin barınabileceği ve üreyebileceği su birikintileri kurutulmalıdır. Sinek öldürücülerin kullanılması yararlı olabilir. Bunların kişisel kullanımı yanısıra belediyeler tarafından sivrisineklerin larva halinde iken ilaçlanması da önemlidir.
Uluslararası seyahat edenlerin de yukarıda bahsedilen önlemlerle kendisini sivrisineklerden koruması gerekir.
Zika Virüsü
