Yumurta gelişimi sırasında LH, FSH fonksiyonlarını destekler.
- LH, yumurta çevresinde bulunan teka hücreleri denilen hücreleri uyararak androjen, yani erkeklik hormonu salgılatır. Androjen, FSH ile uyarılan granüloza hücrelerinde östrojene dönüşür. Yani Östrojen üretilmesi için androjen, androjen üretilmesi için LH şarttır.
- FSH, granüloza hücrelerinin üzerindeki LH algılayıcılarının sayısını artırarak yumurtlama esnasında oluşan LH pikine hazırlık yapar.
- Yumurtlama esnasında artan östrojenin tetiklemesiyle ani bir FSH ve LH tepesi oluşur. Bu, yumurtlamayı ve yumurtlama sonrası yumurtadan progesteron salgılanmasını sağlar.
Yumurta gelişimi için çok az miktarda da olsa LH gereklidir. Bu az miktarın oluşturduğu kan seviyesine LH eşiği denilir. LH eşiğinin altında kalınırsa yumurta gelişimi gerçekleşmez.
LH, hangi durumlarda ve ne kadar gereklidir?
- WHO grup I (Hipogonadotropik hipogonadizm)
- GnRHa kullanan hastalar: Hipofiz fonksiyonlarını baskılamak için GnRH agonisti kullanılmışsa LH ilaçlarının verilmesi gerekir.
- Otuzbeş yaş üzerindeki kadınlar
- Uyarıya yeterli cevap vermeyen hastalar.
Son yıllarda GnRHa ile baskılama yapılan olgular, daha önceki aylarda doğum kontrol hapları kullanmakta oluyor. Bu haplar da baskılama yaptığından yumurtlatma tedavisinde LH kullanımı gün geçtikçe daha çok önem kazanacak.
Diğer yandan yumurta gelişimi aşamasında LH düzeyinin çok yüksek olması da yumurtaların bozulmasına neden olur. Bozulma sınırına LH tavanı denir. Küçük yumurtaların LH tavanı daha düşük iken büyük yumurtalar daha fazla LH düzeylerine karşın bozulmadan kalabilir. Bu nedenle yumurta geliştirme tedavisinde yüksek LH düzeylerinden de kaçınılmalıdır.
Hakan KILAVUZ