Huzursuz genital sendrom, duyu sistemi ile ilgili bir hastalıktır. Dış cinsel organda rahatsız edici bir his vardır. Herhangi bir neden olmadığı halde dış cinsel organda zonklama ve karıncalanma gibi belirtiler ortaya çıkar. Herhangi bir cinsel uyaran olmadığı halde cinsel istek olabilir.
Sendroma ilk kez 2001 yılında tekrarlayan cinsel uyarı sendromu adı verildi. 2003 yılında belirtilerin cinsel uyarı değil de duyusal bir hastalık olduğu düşünüldü. 2009 yılında huzursuz bacak sendromu ile ortak yönleri saptanarak huzursuz genital sendrom adını aldı.
Hastalar dış genital bölgede bir rahatsızlıktan bahseder. Bu rahatsızlık, yanma, acı, zonklama, kaşıntı veya karıncalanma olarak tanımlanmıştır. Aslında hissedileni tam olarak anlatacak kelimeleri bulmak zordur. Belirtiler genellikle otururken ve yatarken artar, ayakta iken veya yürürken azalır. Özellikle akşamları belirtiler daha şiddetli görülmektedir. Bazı olgular belirtileri hissedince hemen kalkıp dolaşma isteği duyar. Bu, tanıyı destekleyen bir belirtidir. Huzursuz bacak sendromunun da bulunması ve uykuda bacak hareketleri de huzursuz genital sendrom tanısını güçlendirir. Hastalar sıklıkla kadın hastalıkları ve doğum doktoruna başvurur. Bu aşamada hastalığa kesin tanı koymak önemlidir.
Huzursuz bacak sendromu gibi, huzursuz genital sendromunun da nasıl oluştuğu net bilinmiyor. Bazı açıklamalar yapılmaya çalışılmışsa da çok doğru olmadığı saptanmıştır. Sinir sisteminde yetersiz demir düzeyleri ve gece-gündüz ritmi bozukluklarına neden olan sinirsel hastalıklar bu açıklamalardan bazılarıdır. Olguların %4-60’ının ailesinde huzursuz bacak veya genital sendromuna rastlanması, genetik nedenlerin önemli olabileceğini düşündürmektedir. Bu hastalıkla ilgili altı tane gen de bulunmuştur. Böbrek yetmezliği, demir eksikliği, nöropati, myelopati, gebelik, MS ve parkinson hastalığı ile birlikte olabildiği bilinse de ilişkileri net olarak ortaya konamamıştır.
Bunlar içince huzursuz bacak ve genital sendromların Parkinson hastalığı ile birlikteliği dikkat çekicidir. Olguların %10-25’inde Parkinson hastalığı bulunur. Geçmişte Parkinson hastalarında cinsel organda görülen ağrıların varlığı bilinmekle birlikte Parkinson ilacı olarak kullanılan apomorfinin yan etkisi olarak değerlendirilmiştir.
Huzursuz bacak sendromu ile huzursuz genital sendromunun bu benzerliklerinden dolayı huzursuz bacak sendromunda kullanılan ilaçların denenmesini sağlamıştır. Bu ilaçlar huzursuz genital sendromda da oldukça başarılı bulunmuştur.

                    Hakan KILAVUZ

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı