Böbrek nakli ameliyatları tüm dünyada hızla artıyor. Ülkemizde canlı vericiden böbrek nakli yapılması çok nadir bir durum. New England Journal of Medicine dergisi’nin Eylül 2014 sayısında böbrek bağışlayan kadınların böbreğini verdikten sonraki gebelikleri araştırılmış. Araştırmada tek böbreği alınmış olan kadınların gebeliğinde gebelik zehirlenmesi ve hipertansiyon daha sık görülüyor.
Çalışmada böbreği alınmış olan kadınların gebeliğinde hipertansiyon ve gebelik zehirlenmesi dışında başka sorun ile karşılaşılmamış. Bebek ölümü, gelişme geriliği gibi durumlar saptanmamış.
Londra Sağlık Bilimler Merkezi’nden Dr. Quebec, “Biz böbrek vericisi olan bayanlara ileride geçirecekleri gebelikte herhangi bir risk altında olmayacaklarını söylüyor ve onay formlarında ileriye yönelik artmış bir risk olmadığını yazıyoruz.” diyor. Ancak çalışmanın sonuçları bu cümleyi destekler nitelikte değil.
Gebelik zehirlenmesi, gebelikte önceden tahmin edilmesi zor ve tedavi yöntemi olmayan bir durum. En hafif olgularda bebekte gelişme yavaşlığı şeklinde kendini belli ederken daha ileri olgularda giderek annede yüksek tansiyon, ödem, idrarda protein kaçağı görülebiliyor. Gebeliğin 20. Haftasında yapılan rahim damarı Doppler incelemeleri kısmen bilgi verse de tüm vakaları öngörmek mümkün değil. Üstelik bir anne adayının önceki gebeliğinde gebelik zehirlenmesi olup olmaması da bu gebeliğindeki durumunu göstermiyor. Gebelik zehirlenmesi olgularının zamanında saptanabilmesi için anne adaylarının tansiyon kontrollerinin yapılması önemli. Gebelik sırasında fazla kilo alımı da gebelik zehirlenmesi riskini artırıyor. Bu nedenle gebelikte 13 kilo alınması bir prensip olarak önemli. Gebelik zehirlenmesi saptanan olgularda bebeğin yaşayabilir sınırlara gelmesinden itibaren gebelik sonlandırılarak bebeğin anne karnında zarar görmesi olasılığı ortadan kaldırıldığı gibi anne adayı da tedavi edilmiş olur.
Çalışmaya göre böbrek vermiş hanımların gebeliğinde gebelik zehirlenmesi görülme olasılığı %10 iken böbrek vericisi olmayan hanımlarda bu oran %5.
Çalışmanın bilgileri ışığında çocuk sayısını tamamlamamış olan kadınlar böbrek vericisi olmak istediğinde ileriki gebeliklerinde gebelik zehirlenme riskinin daha fazla olacağı bilgisi verilmelidir. Canlılardan böbrek alımını azaltmanın en kolay yolu ölümden sonra alınmak üzere organlarımızı bağışlamaktır. Bir gün biz veya herhangi bir yakınımızın organ değişme gereksinimi olabileceğini de düşünerek şimdiden organ bağışı yapmakta yarar var.
