Adenoma. Bitişik dokuya ilerlemeyen iyi huylu hücre çoğalması. Örneğin hipofiz adenomları genellikle fazla miktarda prolaktin salgılayarak yumurtlamayı kesintiye uğratır.

Adenomyozis. Rahim iç tabakasının kas tabakası içlerine doğru iyi huylu ilerlemesidir. Gebellikle ağrılı ve bol adet kanamasına neden olur.

Androjenler. Erkeklerde testislerden salgılanan androjenler erkeklere özgü vücut karakterlerinin oluşmasını sağlar. Kadınlarda ise androjenler yumurtalık ve böbrek üstü bezlerinden çok az miktarda salgılanır. Kadınlarda androjenlern artması, adet düzensizliği, şişmanlık, kıllanma ve kısırlığa neden olabilir.

Anemi (Kansızlık). Kanın oksijen taşıma işi yapan kırmızı hücrelerinin sayısının azalmasıdır. Yorgunluk ve dikkat bozukluğu şeklinde belirti verir. Adet düzensizlikleri kansızlığa neden olabilir.

Anovulasyon. Yumurtalıkların yumurtlama işlevi yapamamasıdır.

Bilgisayatlı Tomografi (BT). İç organların üç boyutlu olarak görüntülenebilmesini sağlayan radyolojik yöntem.

Böbrek Üstü Bezleri (Adrenal Glandlar). Böbreklerin üzerinde yerleşmiş iki adet salgı bezidir. Kortizon ve adrenalin gibi stres ile başa çıkmamızı sağlayan veya metabolizmayı düzenleyen çok sayıda hormonu salgılar. Bu salgı bezinin işlev bozuklukları adet düzensizliği, kıllanma ve tansiyon ile hastalıklar neden olabilir.

Bromokripti. Hipofiz bezinde prolaktin salgılanmasını azaltan ilaçtır.

Dış Gebelik (Ekstrauterin Gebelik). Gebeliğin rahim dışına, genellikle yumurtalık kanalları içine yuvalanması. Gebeliğin büyümesi ile yumurtalık kanalı (tuba uterina) yırtılarak kanama ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Disfonksiyonel Uterin Kanama (DUB). Mekanik veya yapısal bir nedeni olmayan düzensiz adet kanaması olmasıdır. Bunun en sık nedeni yetersiz veya aşırı östrojen veya progesteron üretilmesidir.

Diyabetes Mellitus (Şeker Hastalığı). İnsülin üretimi ile ilgili bozukluklar sonucu kan şekerinin yükseldiği bir hastalık.

Endometrit. Rahim iç tabakasının bakteriler ile oluşan enfeksiyonu.

Endometrium. Her ay adet kanaması ile dökülen rahim iç tabakasıdır. Her ay hormonların etkisi ile kalınlaşıp oluşabilecek gebelik için besleyici bir yapı kazanır.

Endometriyal Ablazyon. Histeroskop kullanılarak veya kullanılmadan rahim iç tabakasının (endometriyum) soyulması, yakılması veya dondurulması işlemidir. Bazı olgularda adet düzensizliklerinin tedavisinde kullanılır.

GnRH Analogları. Uzun etkili bir ilaç olup hipofiz bezinden FSH ve LH salgılanmasını önleyerek yumurtalık işlevlerini durdurur. İlacın uzun süre kullanılması yapay bir menopoz etkisi ortaya çıkarır.

Hipofiz. Beynin tabanında bulunan ve salgıladığı hormonlar ile tiroid, yumurtalık ve böbrek üstü hormonlarını kontrol eden salgı bezidir. Salgıladığı FSH ve LH ile yumurtalık işlevlerini kontrol eder. Bu hormonların işlev bozuklukları kadında yumurta gelişimi veya yumurtlamanın  ve erkekte sperm üretiminin bozulması ile sonuçlanır.

Histerektomi. Rahimin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Bazen yumurtalıklar ve yumurtalık kanalları da çıkarılır. Ameliyat karından, kesi ile, laparoskopi ile, vajinal yoldan veya laparoskopi yardımı ile vajinal yoldan yapılabilir.

Histerosalpingografi (HSG). Rahimin içine rahim ağzı kanalı yoluyla özel bir ilaç verilip röntgen çekilerek rahim iç boşluğunun sınırları ve yumurtalık kanallarının açık olup olmadığının gözlenmesidir.

Histeroskopi. Rahim iç tabakasının görülebilmesi için histeroskop adı verilen ışıklı optik tüpün rahim ağzından rahim içine sokulmasıdır. Histeroskopi görerek tanı koyma dışında istenilen alandan biyopsi alınması ve bir sorunun görülerek tedavi edilmesi için de kullanılabilir.

Klomifen Sitrat. Kadınlarda yumurtlamayı uyarmak için kullanılan antiöstrojen etkili bir ilaçtır. Kısırlık sorunu olan erkeklerde de bazen testosteron üretimini ve sperm sayısını artırmak için kullanılır.

Laparotomi. Karın duvarının kesilmesi ile yapılan büyük cerrahi işlemlerdir.

Lezyon. Normal anatominin anormallikleridir. Yapışıklık, polip ve myomlar lezyon örnekleridir.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR). Özel yüksek enerjili radyo dalgalarının emilmesi ile çalışan bir görünteme yöntemidir. Radyasyon kullanılmadan yapılan bu görüntüleme dokunun yaydığı enerjiden yola çıkarak oldukça düzgün iç organ görüntüleri oluşturur.

Menopoz. Yumurta gelişimi ve dolayısıyla adetlerin de durmasıdır. Doğal olarak ortaya çıkabileceği gibi yumurtalıkların alınması ile cerrahi olarak da menopoz oluşturulabilir. Menopoz 42-56 yaşları arasında sıklıkla 51 yaşında ortaya çıkar. Yumurta gelişimi durur ve östrojen düzeyleri düşer.

Menoraji. Zamanında düzenli fakat artmış miktarda adet kanamasıdır. Kanama miktar (80 ml’den fazla) veya süre (7 günden uzun) olarak artmış olabilir.

Myomektomi. Myomların rahimden cerrahi olarak çıkarılmasıdır.

Myomlar (Leiomyom, Fibroid). Rahim kas dokusunun iyi huylu urlarıdır. Düzensiz adet kanamasına neden olabilir.

Östrojenler. Kadınlarda yumurtalıklardan salgılanarak kadın cinsiyet karakterlerinin gelişimini sağlayan hormonlardır. Adet döngüsünün ilk yarısında salgılanan östrojenler rahim iç tabakasını kalınlaştırarak yumurtlama sonrası döllenerek gelebilecek embriyonun yerleşebileceği uygun ortam oluşturur. Östrojenler aynı zamanda kemik gelişimini uyarır. Erkeklerde de üretilen testosteronun yağ dokusunda dönüşümü ile az miktarda üretilebilir.

Polikisik Over Sendromu (PCOS). Yumurtalıklardan yumurtlanamadığı için birikmiş çok sayıda küçük yumurta ve artmış androjen üretimi ile karakterize hastalıktır. Adet düzensizliği, şişmanlık, kıllanma ve kısırlık belirtilerinin yanısıra kalp hastalıkları, tansiyon ve şeker hastalığı riski artmıştır. Bulan kişilerin adı ile Stein-Leventhal hastalığı olarak da adlandırılır.

Polip. Doku yüzeyinden dışarıya bir sapla bağlı çıkıntı.

Progesteron. Adet döngüsünün yumurtlama sonrası ikinci yarısı olan luteal fazında sarı cisim tarafından salgılanan hormondur. Bu hormon, rahim iç tabakasında döllenmiş yumurtanın yerleşmesini sağlayan değişiklikleri yaptığı gibi yerleşme olmadığı taktirde adet zamanında iç tabakanın tümüyle dökülmesine de yardımcı olur. Adet zamanı öncesinde seviyesi düşen progesteron, gebelk olduğu taktirde düşmez, yüksek kalır.

Progestinler (Gestagenler, Progestasyonel Hormonlar). Progesteron etkisini taklit eden sentetik ilaçlar.

Prolaktin. Doğum sonrası süt üretimini uyarmak ve devam ettirmek için hipofiz bezinden salgılanan hormondur. Aşırı yükseldiği durumlarda adet kanamalarında düzensizlik, adet olmama, hatta memeden süt benzeri sıvı gelmesine neden olabilir.

Rahim (Uterus). Gebelik boyunca bebeğin yerleşip içinde büyüdüğü duvarları kastan meydana gelen içi boş kadın cinsel organı. Rahimin içini endometrium denilen tabaka kaplar. Endometrium gebelik olmadığı taktirde her ay adet kanaması ile dökülür.

Serviks. Rahim boşluğu ile vajinayı birbirine bağlayan rahimin en alt ve dar kısmıdır.

Spiral (Rahim İçi Araç. RİA). Rahim içi cerrahisi sonrası yara izinin yapışmasını önlemek için rahim içine yerleştirilebilen araçtır.

Tanısal Küretaj (Dilatasyon ve Küretaj D&C). Rahim ağzı kanalının genişletilmesi ile rahim iç tabakasından parça alınması işlemidir. Genellikle hastanede yatmayı gerektirmez. Alınan doku anormallik veya gebelik ile ilgili hücrelerin varlığı açısından mikroskop ile patoloji doktoru tarafından değerlendirilir. Sonuçlar, rahim iç tabakasının adet döngüsü ile uyumlu bir görünümde olup olmadığını göstererek embriyonun yerleşme sorunları hakkında fikir verebileceği gibi rahim iç tabakasının diğer hastalıkları ve enfeksyonlarını da gösterebilir.

Tiroid Bezi. Boyunda, gırtlağın önü ve iki tarafında bulunan ve tiroksin denilen tiroid hormonunu üreten salgı bezidir. Tiroksin normal büyüme ve metabolizmayı düzenler.

Ultrason. Yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanarak iç organların ekranda gerçek zamanlı görüntüsünü oluşturan sistemdir. Yumurta büyümesi ve yumurtma, ultrason ile izlenebilir. Ultrason karından veya vajinal yoldan yapılabilir.

Yapışıklık (Yara İzi). Organlar arasında band şeklinde oluşumlardır. Rahim, barsaklar ve yumurtalıklar arasında olabilir. Geçirilmiş enfeksiyonlar, endometriozis ve operasyonlar yapışıklıklara neden olabilir.

Yumurta (Follikül). Yumurtalık içinde su ile dolu, yumurta ve hormon üreten hücreleri barındıran torbacıktır. Follikül, adet döngüsünün ilk yarısı boyunca hızla büyür. Yumurta olgunlaşıp follikül büyüyünce yırtılması ile yumurtlama olayı gerçekleşir. Follikülün büyümesi ultrason ile gözlemlenebilir.

Yumurta Uyarıcı Hormon (Follikül Srimülan Hormon. FSH). Hipofiz bezi tarafından salgılanan FSH kadında follikülü uyararak olgunlaşmasını, hormon salgılayan hücrelerin artmasını ve östrojen salgılanmasını sağlar. Aynı hormon erkeklerde testislerden sperm üretimini uyarır.

Yumurtalık Kanalları (Fallop Tüpleri, Tuba Uterina). Yumurtanın yumurtalıktan rahime taşınması işlevini görmek için rahimin her iki köşesinden birer tane uzanan kanal şeklinde yapılardır. Yumurta genellikle bu kanallarda döllenir. Yumurtalık kanalları dış gebeliğin en sık yerleştiği yerlerdir.

Yumurtalıklar. Rahimin her iki yanında birer taneden iki tane olan kadın cinsel salgı bezidir. Yumurtalıklar yumurta ve östrojen, progesteron ve androjenlerden oluşan hormonları üretir.

Yumurtlama. Olgunlaşmış yumurtanın folikül içinden yumurtalık yüzeyini delerek atılmasıdır. Genellikle 28 günlük aet döngüsünden adetten 14 gün önce yumurtlama olur.

Yumurtlatıcı Hormon (Lüteinizan Hormon. LH). Hipofizden salgılanan LH kadında yumurtlama olayını uyarır, yumurtlama yerinden korpus luteun da denilen saı cisimciğin oluşup adet döngüsünün ikinci yarısında progesteron salgılanmasını sağlayan hormondur. Aynı hormon erkeklerde de testisleri etkileyerek testosteron üretilmesini sağlar.