Hasta Bina Sendromu Nedir?
Modernleştiğimiz ve hayatımızın kolaylaştığını düşündüğümüz çağımızda, ”her nimetin bir külfeti vardır’‘ atasözünü tam manasıyla yaşıyoruz.
Neredeyse hemen her branştan pek çok hekimin karşılaştığı, yaptığı pek çok tahlil ve tetkike rağmen bir türlü nedenini bulamadığı değişik şikayetlerle başvurur oldu hastalar. Genellikle modern, klimalı, pek havalandırılmayan ya da dışarıdan nem alan ancak hava sirkülasyonu yeterli olmadığı için küf barındıran binalarda yaşayan ya da çalışan kişilerde ortaya çıkan bu durum “Hasta Bina Sendromu” olarak tanımlanmaktadır.
İlk kez 1986’da Dünya Sağlık Örgütü tarafından yeni ve modern binalarda çalışanların tüm dünyada neredeyse %30’un iç ortam kötü hava koşullarına bağlı şikayetlerinin olduğu bildirilmiştir. Isınma, havalandırma, klima, dışardan gelen egzoz gazları, ocak kaynaklı gazlar, sigara dumanı, temizlik maddeleri, halı, yapıştırıcı maddeler, bina yapımında kullanılan malzemelerden, mobilya malzeme ve boyalarından kaynaklanan solunabilir kimyasal ya da organik maddeler, formaldehit, asbest, karbondioksit, fotokopi, tarayıcı vb. makinalardan kaynaklanan ozon, radon, virüs, mantar sporları, bakteriler bu durumdan sorumlu tutulmaktadır.
Belirtileri neler?
Geçmeyen yorgunluk, baş ağrısı, isteksizlik, konsantrasyon bozukluğu, ateş, kas ağrıları, mide bulantısı, kronik öksürük, göğüste baskı hissi nefes darlığı gibi astım belirtileri, cilt, göz, boğaz ve burunda yanma kaşıntı, burunda akıntı, sık solunum yolu enfeksiyonları, koku ve tat hissinde bozulma ve bunun gibi pek çok şikâyete neden olmaktadır. Bazen ortamdaki mantar sporları ekstrensek alerjik alveolite neden olabilir. Son zamanlarda otoimmün hastalıklara yol açtığı konusunda da yayınlar vardır. Doktor doktor gezen hastaların şikâyetlerinin nedeni bulunamaz. Artmış iş stresi, kötü insan ilişkileri ve iletişimi hasta bina sendromu ile ilişkili bulunmuş. Ancak uzun süreli izinlerde bulunduğu ortamdan uzaklaştıktan bir süre sonra şikâyetlerde zaman için de azalma olur.
Nasıl önlem alınabilir?
Öncelikle bu tür ortamda yaşayan kişiler bilgilendirilmeli. Binalar da yapım aşamasında havalandırma, ısıtma sistemlerinde uzmanlaşmış mühendislere danışılmalı, ortam mutlaka taze havanın gireceği şekilde düzenli havalandırılmalı, klimaların temizliği düzenli yapılmalı ve HEPA filtre kullanılmalı, yapıştırıcı kullanımı, boya, böcek ilacı uygulaması kişiler yokken yapılmalı ve ortam havalandırılmalı. Nem ve rutubet kaynakları kurutulmalı, yazıcı ve benzeri makinaların odaları çalışılan ortamdan ayrı olmalı ve bu odalar düzenli havalandırılmalı. Sigara içilmemesi sağlanmalı, sigara odalarının genişliği ve havalandırması yeterli olmalıdır.