Splenektomi ve Asplenik Kişilerde İmmünoloji
En büyük lenfoid organımız olan dalak kanımızdaki yaşlanmış kan hücrelerini, küçük protein parçacıklarını ve kanımızda bulunan antijenleri temizler. Ayrıca bağışıklık sistemimizin en önemli yapıtaşlarından olan Immünoglobülinleri sentezleyen plazma hücrelerini de bol miktarda içerir.
İmmün bağışıklık bariyerlerini aşıp kana girmeyi başaran mikroorganizmalar dalağın kırmızı pulpasında sıkışarak geçerken burada bulunan makrofajlar tarafından fagosite edilip kandan temizlenir. Ayrıca kanın pulpadan sıkışarak geçişi yaşlı ve anormal alyuvarların temizlenmesine olanak sağlar.
Dalak bebeğin anne karnında gelişimi süresince (fötal hayat) kan üretiminde görev alır, bu görev doğumdan önce biter sonrasında bu görev kemik iliği tarafından yerine getirilir; kemik iliği bazı hastalıklar yüzünden görevini yerine getiremezse dalak tekrardan alyuvar üretimine başlar.
Herediter sferositoz, talasemi, orak hücreli anemi, kronik lenfositik lösemi gibi hastalıklar dalağın alınmasını (splenektomi) gerektirebilir. Dalak hayati bir organ değildir bu yüzden dalağımız olmadan da sağlıklı bir yaşam sürebiliriz fakat dalağın yaptığı bazı görevler aksayacağı için dışardan destek ve müdahale yapılması gerekir.
Dalağı alınmış (asplenik) kişilerde immünoglobülin ( özellikle IgM) sentezinde, mikroorganizma fagositozunda ve polisakkarit antijenlere yanıtta azalma gözlenirken kapsüllü bakteri enfeksiyonlarına yatkınlık, kanda yaşlı ve anormal alyuvar sayısı da artar.
Splenektomi yapılmadan 2 hafta önce pnömokok, meningokok ve haemophilus infuenza tip B aşısı yapılmalı, pnömokok aşısı 5-6 yılda bir tekrarlanmalı ve yıllık grip aşısı yapılmalıdır.Ayrıca asplenik kişiler sıtma enfeksiyonlarına karşı da kendilerini korumalıdır.