Her anne-baba çocuğuyla iyi iletişim kurup aile veya toplum içinde çocuğunun kabul gören davranışları sergilemesini ister. Anne ve baba olarak belirlediğiniz tutumlar çocuğunuzda istenen ya da istenmeyen davranışları oluşumunu etkiler. Çocuğunuz bebeklikten çıkıp yani 2-3 yaş civarında olduğunda kural koymaya başlayabilirsiniz. Bu yaşlardan önce çocuğunuzla olumsuz davranışları yapmasını istemediğinizi kısa ifadelerle konuşarak anlatmalı ve dikkatini başka yöne çekerek davranışın pekişmesine izin vermemelisiniz. Örneğin; çocuğunuz vurma davranışı gösterdiğinde; “ Hayır vurmanı istemiyorum.” gibi bir cümle kurarak yüz ifadenizle de bu durumdan hoşnut olmadığınızı belirtebilirsiniz.
- Anne ve baba olarak evde nelerin kabul edilip nelerin kabul edilmeyeceğini belirleyin. Yani evinizin kurallarını oluşturun.
- Anne veya babadan herhangi biri diğer ebeveynin onaylamadığı bir davranışı pekiştirmemeli, bu davranışa izin vermemelidir. Yani anne ve babanın evdeki kurallara uyma konusunda ortak bir şekilde hareket etmesi gerekmektedir.
- Hazırladığınız kuralları çocuğunuza hatırlatıcı nitelikte somut bir örnek olması için yazılı hale getirip evde görülen bir yere asabilirsiniz.
- Çocuğunuz istemediğiniz bir davranışı her yaptığında uyarın ve davranışa devam etmesi halinde sonucunu kısa ve net cümlelerle anlatın. Örneğin; Çocuğunuz elindeki bardağın içindeki suyu yere döküyor. Bu durumda çocuğunuzun yanına gidip “Bu evde ağlayarak bir şey istemenin kabul edilmediğini biliyorsun. Devam ettiğin halde istediğin şeyi vermeyeceğim.” gibi bir cümleyle kısa bir şekilde durumu özetleyip uyarıdan sonra davranış devam ediyorsa söylediğiniz yaptırımı uygulayın.
- Anne ve baba olarak koyduğunuz kuralları her şartta uygulamalısınız.
- Ev içinde geçerli olan kurallar kadar sosyal hayatta yani evin dışında da geçerli kurallar olması gerekir. Dışarı çıkmadan önce çocuğunuza gidilen yerle ilgili uyulması gereken kurallar kısa ve net cümlelerle açıklanmalıdır. İstemediğiniz bir davranışı sergilediği zaman davranışın yol açacağı sonuçları açıklayıp evden ayrılmadan çocuğunuzla anlaşabilirsiniz. Örneğin; ‘Markete gittiğimizde sadece bir şey alma hakkın var. Birden fazla şey almak istersen ya da ağlayıp bağırırsan istediğin hiçbir şeyi alamadan eve dönmek zorunda kalırız .’ açıklamasını yaptığınızda; çocuğunuz istediğiniz davranışı sergilerse mutlaka istediği bir şeyi almalısınız. İstemediğiniz davranışı sergilerse evden çıkmadan açıkladığınız gibi hiçbir şey almadan eve dönmeniz, tutarlı ve kararlı olmanız gerekmektedir. Uygulamayacağınız bir yaptırımı asla söylemeyin.
- Uygulayacağınız yaptırımlar kesinlikle şiddet içermemeli, çocuğunuzun yaşına uygun olmayan ağır cezalar olmamalıdır. Örneğin; altı yaşındaki çocuğunuzun oyuncaklarını toplamadığı için 1 hafta oyuncaklarıyla oynamasına izin vermemek, çocuğun yaptığı davranışa göre çok ağır bir yaptırım olacaktır. Böyle bir durumda “Oyuncaklarını toplamadığın için evi bu şekilde bırakıp bugün parka gitmiyoruz.” gibi davranışının sonucunu ortaya koyan ve çocuğunuz yaş grubuna göre çok uzun süreli olmayan bir yaptırım uygulamış olursunuz.
- Anne ve babanın çocuğuna koyduğu kuralları aile büyüklerinin uygulamaması çocuğun istenmeyen tüm davranışlarında bu kişilerden destek almasına neden olabilmektedir. Bu nedenle aile büyükleri ile bu konuda anlaşmalısınız.