Bir çocuklarının daha olmasını, çocuğunun/çocuklarının bir kardeşi daha olmasını isteyen birçok ebeveyn aynı soru üzerine odaklanır. En doğru zaman ne zaman?
Her birey farklıdır, buna bağlı olarak her aile yapısı farklıdır. Doğru zaman da bu farklılıklardan etkilenir. Ancak tüm bu farklılıkların içerisinde bazı ortak noktalar vardır ki, ailelere en doğru zamanın ne zaman olduğu konusunda ipuçları verebilir.
Öncelikle, en doğru zaman aile bireylerinin gerçekten istedikleri bir dönemdir. Bazı ebeveynler ‘’ Kardeş ne zaman geliyor?’’, ‘’Zamanı gelmedi mi?’’ gibi sorulara maruz kalabilirler. Bu maruz kalma daha önce düşünmedikleri, hayatlarını etkileyecek önemli bir karar üzerine düşünmelerine neden olabilir. Bazen de ebeveynler çocuklarının ‘’ Ama ben kardeş istiyorum’’, ‘’Herkesin kardeşi var’’ gibi cümlelerle karşılaşabilirler. Bu durumda çocuklarının yalnız kalmamalarını ve çocuklarının da bu duyguyu tatmalarını isteyerek karar verme sürecine girebilirler. Bir çocuk sahibi olmak birçok gerekliliği beraberinde getirir. Bu gerekliliklerin karşılanmasında gerçekten istemek ve hazır olmak önemlidir.
Kardeşler arası yaş farkı kardeş ilişkilerini etkileyen önemli bir faktördür.
Çocuklar arası yaş farkının az olması ( Yaş farkı 4’ten az)
Bebeğin ilk yılları güven duygusunun geliştiği bir dönemdir. İhtiyaçlarını karşılamada ailesine ihtiyaç duyar.
‘’İki yaş sendromu’’ olarak bilinen dönemde bebek bağımsız olarak bir şeyler yapmaya başlar. Yönlendirmelere daha az ihtiyaç duyduğu bu dönemde kendini tanımaya ve kendini denemeye başlar.’’ Hayır’’ sözcüğü ve çatışmalar bu dönemin belirgin özelliğidir. Bu dönemde bir kardeşin gelmesi hem çocuk hem aile bireyleri için zor olabilir. Direnişlerin fazla olduğu dönemde ilginin paylaşılması çocuğun sendromunu tetikleyebilir. Bu sendrom ile başa çıkma sürecinde olan ebeveynler yeni bir bebeğin ihtiyaçlarıyla da karşılaşınca fiziksel ve psikolojik olarak yorulabilirler.
Üç-dört yaşlarında kendisini daha iyi ifade etmeye başlayan çocuk ihtiyaçlarını da giderme noktasında gelişmiştir. Bu dönemde çocuk oyun oynayabilir, bir takım etkinliklere dâhil olabilir ve duygularını ifade etmeye başlayabilir.
Yaş farkının az olması çocukların ihtiyaçlarının yakın zamanlarda olmasına neden olur. Bu zaman dilimleri aileleri zorlayabilir. Ancak çocuklar için düşünüldüğünde, paylaşımlar çok fazladır. Oyuncaklar, giysiler, etkinlikler, arkadaşlar, okullar… Bu paylaşımlar kardeş ilişkilerini olumlu yönde etkileyebilir. Güven duygusunun ve bağlanmanın çok önemli olduğu ilk yıllarda anne ve babanın paylaşılması anne ve babanın tutumuna da bağlı olarak kardeş ilişkilerini etkiler. Bu ebeveynlerin ihmal etmemeleri gereken bir konudur.
Çocuklar arası yaş farkının çok olması (Yaş farkı 4’ten fazla)
Yaş farkının dörtten fazla olduğu dönemlerde kardeş kavramı çocuk için daha anlaşılırdır. Kardeş istediğini dile getirebilir. Abla veya ağabey olmak, bir oyun arkadaşının eve dâhil olması mutluluk verici olabilir.
Buna ek olarak, güven duygusunun büyük ölçüde geliştiği dönemlerde(ilk üç yıl) aile ile güvenli bir bağlanma kurduğu varsayılırsa, çocuk bu dönemde paylaşmayı, işbirliğini ve sabretmeyi öğrenir. Kardeşi ile zaman geçirmekten keyif alır.
Bu süreci de kendi içinde ayırmak mümkündür. Çünkü yaş farkının artması (12-13 yaş) iki yaş sendromuna benzer olarak ergenlik döneminde bir kardeşin eve katılması, kişinin fiziksel, zihinsel, sosyal ve psikolojik değişimlerini fark etme, tanıma ve uyum sağlama sürecinde aile bireylerini etkileyebilir. Aynı zamanda, yaş farkının 12 ve üstü olması ortak paylaşımların azalması anlamına gelir. Bu azalma kardeş ilişkilerinde ve ihtiyaçları giderme noktasında da ebeveynler için kritik bir etkeni ifade eder.